De Europese landen hebben in de Green Deal afgesproken om ons continent tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Dat wil zeggen dat we dan niet meer broeikasgassen mogen uitstoten dan de natuur kan verwerkenof we met technologie kunnen afvangen.
Elke land moet daarvoor forse inspanningen leveren. Het goede nieuws is dat in ons land de uitstoot al met bijna een kwart daalde in vergelijking met 1990. Maar de weg naar nuluitstoot is nog lang en moeilijk. En de partijen zijn het niet eens over hoe we die kunnen behalen.
Bekijk: De uitdagingen op het vlak van klimaat in een notendop:
Videospeler inladen...
Vooral op het vlak van vervoer en onze woningen valt er nog veel winst te boeken. De uitstoot veroorzaakt door auto’s en ander transport daalt niet, maar stijgt. Veel van onze huizen zijn oud en energieverslindend. Bijna 44% heeft een EPC-label E of slechter. Maar die broodnodige renovaties zijn duur.
Centraal in het debat over klimaat staat ook het energievraagstuk. Zullen we genoeg hernieuwbare energie hebben om aan de vraag te voldoen? Afgelopen jaren werden verschillende kerncentrales gesloten en de regering besliste dat ook de twee laatste reactoren over 10 jaar definitief sluiten. Verschillende regeringspartijen stellen nu in hun programma voor om de centrales toch langer open te houden of er zelfs nieuwe te bouwen.
Herbekijk: Zuhal Demir (N-VA) en Nadia Naji (Groen) in Terzake in debat over klimaat
Videospeler inladen...
De standpunten
Voor de N-VA moet het klimaatbeleid in de eerste plaats haalbaar en betaalbaar zijn. De partij vindt dat met de Europese Green Deal "de slinger is doorgeslagen". De focus moet nu liggen op het concreet uitvoeren van de afgesproken doelstellingen in plaats van nog hogere ambities vast te leggen.
De partij zet volop in op kernenergie. Ze wil de bestaande centrales zolang mogelijk openhouden en de bouw van nieuwe voorbereiden. De N-VA wil bedrijven ook aanmoedigen om energie te besparen door een investeringsaftrek voor energiebesparende investeringen.
De 3 belangrijkste standpunten
- Kernenergie is een essentieel onderdeel van onze toekomstige energiemix. Daarom moet de wet op de kernuitstap op de schop zodat de bestaande centrales verlengd kunnen worden en nieuwe centrales gebouwd kunnen worden.
- We drukken op de pauzeknop als het gaat om nieuwe milieu- en klimaatdoelstellingen. Waar het Europesebeleid de lidstaten ondersteunt in het realiserenvan de klimaatdoelstellingen zal Europa eenpartner vinden in ons, maar tegen doelstellingenen maatregelen die de factuur verhogen voorburgers en ondernemingen of die tot buitensporigeadministratieve lasten leiden, zullen we ons blijvenverzetten en terugdraaien waar mogelijk.
- Europa moet de drempels voor innovatie wegwerken en haar beleid technologieneutraal voeren. Denk maar aan biotechnologie zoals CRISPR-Cas of koolstofopslag. Dit vertaalt zich bv. ook in ons voorstel om de Europese doelstelling voor hernieuwbare energie om te vormen tot een doelstelling ‘CO2-uitstootvrije energie’, zodat kernenergie een rol kan spelen.
Vlaams Belang wil dat de Europese Green Deal wordt afgeschaft. "De radicale klimaatregels verstikken onze industrie en landbouw", zegt de partij.
De partij wil dat ons land opnieuw investeert in kernenergie. Zonne- en windenergie bieden onvoldoende garanties op vlak van bevoorradingszekerheid, zegt Vlaams Belang. De partij wil ook enkele maatregelen van de Vlaamse regering terugdraaien: geen renovatieplicht meer voor energieverslindende woningen en geen verplichte plaatsing van de digitale meter.
De 3 belangrijkste standpunten
- Afschaffen van de Europese Green Deal. Wij doen niet mee aan alarmpolitiek maar zoeken naar haalbare en betaalbare oplossingen.
- Met hernieuwbare energie alleen kunnen we de klimaatdoelstellingen nooit halen. Het Vlaams Belang pleit daarom voor groene kerncentrales. Deze zijn niet alleen goed voor het klimaat, maar ook goed voor onze energieveiligheid.
- Onze Europese landbouwsector beschermen. Nergens ter wereld wordt er voedsel geproduceerd aan hogere standaarden dan door onze boeren in Europa. Wij hanteren de strikte klimaat- en milieunormen. Onze boeren beschermen tegen oneerlijke concurrentie is een goede zaak voor zowel klimaat- als milieu.
Volgens Vooruit is er in ons land nog altijd sprake van een de stilstand op het vlak van klimaatbeleid.
De sleutel om onze uitstoot te doen dalen, ligt volgens de partij vooral bij onze woningen en ons vervoer. Ze wil dat de overheid de kosten van woningrenovatie voorschiet. Op vlak van vervoer wil ze vooral mensen op de bus en de trein krijgen. Ze willeneen goedkoop vervoerbewijs dat geldig is op alle vormen van openbaar vervoer in ons land en voor Belgen jonger dan 25 zelfs volledig gratis.
De 3 belangrijkste standpunten
- Een ambitieus renovatieplan om jaarlijks 180.000 woningen te renoveren. De overheid schiet voor om de isolatie van daken, muren en ramen en de installatie van zonnepanelen uit te voeren. De terugbetaling van de renovatie gebeurt geleidelijk via de besparingen op de energiemeter. Eigenaars betalen de renovatie dus terug met het uitgespaarde energievoordeel.
- We koppelen subsidies voor bedrijven aan strikte klimaatvoorwaarden. Zo moedigen we onze industrie aan om snel duurzaam te worden.
- We beslisten om de kerncentrales Doel 4 en Tihange 3 minstens tien jaar langer open te houden om op korte termijn energiezekerheid te garanderen. We evalueren tijdig of we ze nog langer moeten openhouden. We leggen zonnepanelen op elk geschikt dak en zorgen voor een verdubbeling van windturbines.
CD&V schaart zich achter het Europese klimaatbeleid, maar wil in geen geval onszelf strengere doelstellingen opleggen. De partij vreest dat dat ten koste zal gaan van de Belgische boeren en de bedrijven.
Om de doelstellingen te halen kijkt CD&V vooral naar onze woningen. Ze pleiten voor "een allesomvattend pakket" om massaal aan het renoveren te slaan.
Wat betreft energie wil ook de CD&V dat ons land de oude kerncentrales langer openhoudt en nadenkt over de bouw van nieuwe kleine - zogenoemde SMR - reactoren.
De 3 belangrijkste standpunten
- We implementeren het Europees klimaatbeleid, maar gaan niet verder dan de Europese lat. We willen geen concurrentienadeel voor onze bedrijven.
- Inzetten op kernenergie: Levensduurverlenging van de reactoren Doel 4 en Tihange 3 tot 2045 (dus nog eens 10 jaar extra). De wet op de kernuitstap moet aangepast worden om kleine kernreactoren te bouwen.
- Meer energiezuinige woningen door een pakket hogere energetische renovatiepremies en renteloze renovatieleningen voor de lagere inkomens.
Groen zet van alle partijen vanzelfsprekend het meest in op dit thema. Ze willen er alles aan doen om de klimaatdoelstellingen te halen. Daarvoor moet ons land over 6 jaar al 55 procent minder uitstoten (in vergelijking met 1990). Op dit moment zitten we aan 24 procent.
De grootste winst valt volgens de groenen te boeken bij het verduurzamen van onze industrie. Fossiele subsidies moeten afgebouwd worden, maar bedrijven moeten meer klimaatsubsidies krijgen.
Als enige partij gaat Groen volledig voor hernieuwbare energie. De partij wil zo snel mogelijk af van kernenergie.Ook voor kleine modulaire kernreactoren (SMR's) zien de groenen geen rol weggelegd, tenzij deze voldoende snel en op een rendabele manier realiseerbaar zouden zijn. Maar op dit moment is dat niet het geval, zegt de partij.
De 3 belangrijkste standpunten
- Uitstoot van broeikasgassen in ons land verminderen met minstens 55 procent tegen 2030 en met 95 procent tegen 2040. Neutraliteit wordt bereikt in 2050.
- Drie keer meer Belgische zonne- en windenergie en 65 procent hernieuwbare elektriciteit tegen 2030. Tegen 2050 gaan we naar 100% hernieuwbare energie.
- We maken de ecologische keuze de gemakkelijkste en goedkoopste. Dat doen we door Europees klimaatgeld te investeren in beter en goedkoper openbaar vervoer en hulp op maat bij renovatie van woningen.
De liberalen geloven dat de vrije markt, technologische vooruitgang en innovatie cruciale schakels zijn om de klimaatuitdaging aan te pakken.
Om mensen hun huis sneller energievriendelijk te maken wil de Open VLD de vergunningsregels versoepelen. Er zou enkel een meldingsplicht komen. Je hebt dan bijvoorbeeld geen vergunning meer nodig om je dak of gevel te isoleren.
De partij wil zo snel mogelijk af van fossiele brandstoffen. Om aan onze energievraag te blijven voldoen kijkt de Open VLD naast wind en zon ook naar kernenergie. "We geven alle kans aan kerncentrales, vandaag en in de toekomst", staat in het programma.
De 3 belangrijkste standpunten
- Grote duurzame energieprojecten moeten ook sneller en gemakkelijker gerealiseerd kunnen worden. Er zijn genoeg ondernemers en investeerders die actie willen ondernemen. Alleen stoten zij ook op te veel regels en te lange doorlooptijden. Dat moet vlotter kunnen. Grote CO₂-neutrale energie-installaties zijn van ‘hoger algemeen belang’ en moeten een beroep kunnen doen op een vereenvoudigde milieubeoordeling.
- We vergroenen onze fiscaliteit verder. Wie milieuvriendelijke alternatieven hanteert, wordt beloond. Wie vervuilt, betaalt. We verschuiven de overheidsheffingen van elektriciteit naar fossiele brandstoffen. Een taks op emissie is voor ons bespreekbaar wanneer die afgesloten wordt in een Europees of internationaal kader, zodat de concurrentiekracht van onze binnenlandse bedrijven gevrijwaard blijft.
- We kiezen resoluut voor de kernenergie van de toekomst. Die technologie is veilig en biedt ons onafhankelijkheid. Concreet zal de levensduur van Doel 4 en Tihange 3 met 10 jaar extra verlengd worden tot 2045. De wet op de kernuitstap wordt geschrapt om de commerciële exploitatie van reactoren van de nieuwste generatie zoals small modular reactors mogelijk te maken.
De PVDA vindt dat de regering met zijn huidig klimaatbeleid tegen de burger zegt "trek uw plan". Ze leggen dan ook de nadruk op een klimaattransitie die Belgen zeker niet in de portefuille zal raken.
De partij wil de uitstoot naar beneden krijgen door een openbare bank de kosten voor renovatie van woningen te laten voorschieten en door volop in te zetten op openbaar vervoer.
De energieprijzen moeten verlaagd en geblokkeerd worden, staat in het programma. Dat wil de PVDA doen door de energiebedrijven te nationaliseren. Geen vrije markt meer wat betreft energie dus.
De 3 belangrijkste standpunten
- We introduceren het renovatierecht. Net zoals in Duitsland schiet een openbare bank de kosten voor isolerende en energiebesparende verbouwingen voor. Op die manier kan iedereen renoveren, want de mensen hoeven zelf geen geld op tafel te leggen. De eigenaar (bewoner of verhuurder) betaalt de bank achteraf terug met dankzij het geld dat men bespaart op de energiefactuur.
- We zetten het openbaar vervoer centraal in onze mobiliteit. Dat doen we in drie stappen: eerst een herstelplan om de recente besparingen en geschrapte bushaltes terug te draaien. Dan een uitbreidingsplan om voor meer aanbod en comfort te zorgen. En tot slot verlagen we de prijzen van treintickets en maken we het zachte openbaar vervoer (bus, tram en metro) helemaal gratis.
- We nemen de energiesector terug in publieke handen. Tegen 2030 moet minstens 70 procent van onze elektriciteitsproductie uit hernieuwbare energiebronnen komen. Dat doen we met grootschalige publieke investeringen. Enerzijds met een nationaal publiek energiebedrijf op dat investeert in windmolens op zee en waterstof, anderzijds met lokale publieke energiebedrijven voor zonne- en windenergie, batterijen en warmtenetten.
